Op woensdag 29 november 2023 organiseerde Rietgors een ‘Inspiratieavond patrijs’. Het was een prettige en boeiende bijeenkomst, vooral door het enthousiaste verhaal van Fien Oost, werkzaam bij het Brabants Landschap en nauw betrokken bij het internationale PARTRIDGE project.
PARTRIDGE
In tien voorbeeldgebieden in de deelnemende landen zijn betere leefomstandigheden gecreëerd voor de patrijs. Het doel is om de achteruitgang van deze boerenlandvogel te stoppen en 30% meer biodiversiteit te realiseren.
Brabantse aanpak
In een gebied van 500 ha in het gebied Oude Doorn (ten noorden van Almkerk) is, in goede samenwerking tussen agrariërs, natuurbeschermers, de Wildbeheereenheid, vrijwilligers en andere organisaties een samenhangend pakket aan beheermaatregelen uitgerold en in een periode van 6 jaar op tal van aspecten gemonitord. De resultaten zijn vergeleken met de tellingen en andere waarnemingen in een nabijgelegen en min of meer vergelijkbaar gebied waar geen maatregelen zijn getroffen.
De biodiversiteit is in Oude Doorn aan het einde van het project met 30% verhoogd. Hierdoor zijn er meer insecten en zaden. Die zorgen ervoor dat er meer broedvogels waargenomen worden in dit gebied. De patrijs is een vogel die zich niet gemakkelijk laat zien. Maar door het creëren van een goed leefgebied met jaarrond beschutting, insecten, zaden en nestplekken (ruigtes) heeft een standvogel als de patrijs hier voordeel van.
Ook bij een goed leefgebied blijft de patrijs een kwetsbare vogel. De patrijzenhen legt de meeste eieren van alle Europese (stand)vogels, met meestal 13 tot 16 eieren per nest. Dat is niet voor niets. De overlevingskans van de kuikens is door allerlei oorzaken niet zo groot. Met een relatief eenvoudige maatregel als een goed maaibeheer van bermen, slootkanten, akkerranden, bufferstroken en overhoekjes (pas na half juli maaien) wordt de overlevingskans van de hen op het nest en de kuikens significant vergroot.
Vergroten van de populatie
In de Hoeksche Waard zitten de patrijzen vooral in het noordwesten en gedeeltelijk in het midden van ons eiland. De patrijs is een standvogel en verhuist eigenlijk niet. Het uitzetten van patrijzen van buiten de Hoeksche Waard zal naar verwachting niet succesvol zijn. We moeten dus vooral zuinig zijn op deze ‘bronpopulatie’. Inrichtingsmaatregelen en beheer dragen bij aan de instandhouding van de patrijzen in dit gebied en kunnen mogelijk bewerkstelligen dat het aantal patrijzen zich nog enigszins verder verspreidt. Dat wil niet zeggen dat in de rest van de Hoeksche Waard niets hoeft te worden gedaan. De ervaringen in het PARTRIDGE project hebben uitgewezen dat veel boerenlandvogels maar ook andere dieren profiteren van een toename van de biodiversiteit. Maatregelen ook buiten het noordwesten van ons eiland dragen bij aan een duurzame Hoeksche Waard.